Chełm jest miastem w województwie lubelskim leżącym 27 km od granicy z Ukrainą i 43 km od granicy z Białorusią. Zamieszkuje je ponad 60 tys. ludzi. Miasto to znane jest ze współistnienia różnych kultur, najwięcej polskiej, ruskiej i żydowskiej.
Nazwa pochodzi od starosłowiańskiego „cholm” oznaczającego wzgórze. Najwyższym miejscem Chełma jest Góra Chełmska mająca 237 m. n. p. m.
Na tej górze znajduje się piękna Bazylika pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny. Pierwszą świątynię wzniesiono tam w XIII wieku jako cerkiew prawosławną. Dzisiejsza postać świątyni to cechy barokowe nadane jej po przebudowie dokonanej w XVIII wieku. Wtedy była kościołem greckokatolickim, po czym kolejno: prawosławnym, rzymskokatolickim, prawosławnym, i na końcu ponownie rzymskokatolickim. Tytuł Bazyliki nadał jej Papież, Jan Paweł II. Mieści się w niej stare sanktuarium maryjne ze słynącą cudami ikoną bizantyjską Matki Bożej Chełmskiej. Oryginał tejże ikony pochodził prawdopodobnie z X wieku.
Podobnie zmienne losy przechodziło samo miasto. Osadnictwo na Górze Chełmskiej zaczęło się chyba w X wieku, kiedy ziemie te należały do związku plemiennego Lędzian z Sandomierza. Przez późniejsze wieki panowali nad nim książęta ruscy, węgierscy, byli też kozacy Bohdana Chmielnickiego, w czasie zaborów Austriacy i Rosjanie, ponadto w czasie II wojny światowej, Niemcy. Obecnie Chełm należy do Polski.
Inną charakterystyczną cechą miasta jest jego podłoże, gleba. Chełm leży na podłożu kredowym. Oznacza to, że swego czasu przez miliony lat szumiało tam morze. Wielkie pokłady zgromadzonej na dnie morskim kredy świadczą o długim okresie panowania morza i o organizmach morskich, z których powstała owa kreda. Tak stosunkowo miękkie podłoże jest przyczyną, że w Chełmie zaledwie dwa budynki są wyższe, niż 6 pięter.
Kredę wydobywa się w Chełmie w sposób zorganizowany od XVI wieku. Prawdopodobnie już od XIII wieku zaczęto drążyć korytarze podziemne. Miały one charakter obronny, np. ukrywano się w nich przed najazdem tatarskim. Całkowitą długość korytarzy szacuje się na 60 km.
Jedną z największych atrakcji Chełma są tzw. Podziemia Kredowe, unikalna w całej Europie trasa turystyczna o długości ok. 2 km. Możemy tam poznać najdawniejsze „morskie” tradycje tych ziem, a także ducha Biełucha.
Moje osobiste odwiedziny Chełma przypadły na deszczowy dzień. Urzekły mnie jego skomplikowane losy, wspomniane morskie reminiscencje oraz wizyta w Podziemiach Kredowych. Wszystko to razem było unikatowe, niepowtarzalne gdzie indziej.
Do zobaczenia.